Bütçe anlaşmazlığından sonrası bütçe anlaşmazlığından öncedir. En azından trafik ışığı koalisyonu 2025 bütçesini müzakere ederken bu beklenebilir. Karşıtlar yeniden çarpışıyor.
İşte yine başlıyoruz: Zorlu bir mücadelenin ardından bu yılın federal bütçesi belirlenir belirlenmez, bugünlerde 2025 bütçesi üzerinde pazarlıklar başlıyor. Maliye Bakanı Christian Lindner (FDP) bu kez bakanlıktaki meslektaşlarına sıkı sınırlar koymak istiyor; çünkü zaten bir boşluk var, planlarda milyar dolarlık bir boşluk var.
Her şeyden önce, Lindner'in yeni bütçe bakanı Wolf Reuter'in işe koyulması gerekiyor: 39 yaşındaki adam, daha sert kemer sıkma önlemlerinden sorumlu meslektaşlarını ikna etmek istiyor.
Müzakereler geçen yılki kadar zorlu olacak mı?
Her durumda, sürpriz bir etki olmasa bile işler pek de kolaylaşmayacaktır. Geçtiğimiz yıl Federal Anayasa Mahkemesi'nin planlanan bütçe kararına günler kala verdiği karar, zaten zorlu olan süreci tamamen sekteye uğratmıştı.
Bu sefer herkes en başından zorlu bir mücadeleye hazırlanıyor. Reuter Şubat ayında yazdığı bir mektupta diğer bakanlıkları uyardı: “Ülkemiz büyük ekonomik ve mali politika zorluklarıyla karşı karşıya. Gelecek mali yıllar için federal bütçede yapısal konsolidasyona açık bir ihtiyaç var.” Çeviride bu şu anlama gelir: Tasarruf etmeliyiz.
Bazıları bütçe açığını 15, bazıları 25, hatta 30 milyar euro olarak tahmin ediyor. Reuter meslektaşlarına, ekonomik durumun “federal bütçe üzerinde rahatlama etkisi yaratması”nın da beklenemeyeceğini yazdı. Sürekli zayıflayan ekonomik durum artık vergi gelirlerini de etkiliyor.
Ekonomist Jens Südekum hâlâ trafik ışığı hükümetini kemer sıkma bütçesine karşı uyarıyor. Böyle bir şeyin “ekonomik ve politik açıdan yanlış” olacağını söylüyor. “Berlin'deki trafik ışıkları koalisyonunun bireysel ortakları arasında temelden farklı görüşler var diye artık böyle bir kemer sıkma bütçesine rastlamamalıyız.” Bilim insanı sorunları yalnızca çekirdek bütçede değil aynı zamanda KTF iklim fonunda da görüyor. Südekum, “Başka bir deyişle bu, büyük bütçe açıklarıyla karşı karşıya olduğumuz anlamına geliyor” öngörüsünde bulunuyor.
Lindner kendini nasıl öne çıkarmak istiyor?
Geçen yıl Lindner, kemer sıkma önlemlerine girişmek istemedikleri için bakanlıklarla durdurulan görüşmelere Şansölye Olaf Scholz'u (SPD) bile dahil etmişti. FDP lideri bu kez süreci başından beri farklı ele alıyor. Reuters, bütçenin hazırlanmasının “önceki yıllardan temelde farklı olacağını” duyurdu. Maliye Bakanlığı her zamanki gibi temel bütçe rakamlarını görüşmek istemiyor, bunun yerine konutlar için harcama tavanlarını hemen belirliyor. Amaç, bakanlıkların yeniden yüksek taleplerde bulunmasını önlemek ve bu taleplerin daha sonra müzakere edilmesi gerekiyor. Ancak Lindner'ın meslektaşlarının değişen prosedürü kabul edip etmeyeceği belli değil.
Kesintiler nereden geliyor?
Maliye Bakanı, harcamalara eskisinden daha güçlü bir şekilde öncelik verilmesi gerektiğini zaten belirtti. Gerekli kaynakları korumak için farklı yöntemler düşünülebilir. Örneğin, her departman genel harcamalarının bir yüzdesini azaltabilir. FDP parlamento grubunun Parlamento Genel Müdürü Torsten Herbst, “Bild”e yaptığı açıklamada, “Her uzman bakanlık artık gerçek tasarruf sağlamalı ve tüm proje ve görevleri sorgulamalı” dedi.
Ancak bu pek mümkün görünmüyor çünkü Scholz zaten ne savunma bütçesinin ne de sosyal harcamaların etkilenmemesi gerektiğini açıkça belirtmişti. Lindner ise savunmaya daha fazla yatırım yapabilmek için sosyal harcamalar ve sübvansiyonlar konusunda çok yıllı bir moratoryum önerdi. DGB lideri Yasmin Fahimi sosyal yardımlarda kesintiler konusunda uyardı. Karışıklık zamanlarında tasarruf tartışmaları yoluyla daha fazla toplumsal karışıklığı kışkırtmamak gerekir.
O zaman para nereden gelecek?
SPD ve Yeşiller federal hükümetin daha fazla kredi almasıyla flört etmeye devam ediyor. Bunun için borç freninin yeniden askıya alınması gerekecek. DGB, birçok sosyal dernek ve bazı ekonomistler de bundan yana. Böyle bir istisnanın Ukrayna'ya ve mültecilere verilen olağanüstü destekle haklı gösterilebileceğine inanıyorlar.
Temel Kanun'da yer alan borç freni yalnızca çok sınırlı bir net borçlanma öngörmektedir, ancak doğal afetler veya diğer olağanüstü acil durumlarda askıya alınabilmektedir. Mesela korona salgını sırasında durum böyleydi. Lindner ve FDP'si şu anda bunun için bir temel görmüyor. Ve Almanya'nın iyi olan kredi notunu riske atacağı ve yeni borçlar yoluyla gelecek nesillere yüksek faiz ödemeleri yükleyebileceği konusunda uyarıyorlar.
Daha fazla para alması gereken alanlar da var mı?
Savunma Bakanı Boris Pistorius (SPD), Bundeswehr'e büyük bir yatırım ihtiyacı görüyor ve daha yüksek bir savunma bütçesi istiyor. Lindner de buna karşı çıkmayacaktır; ancak bu ancak evin başka yerlerinde uygun tasarrufların yapılması durumunda mümkündür. Maliye bakanı ayrıca zayıf ekonomiyi destekleyecek, vergi yükünün azaltılması da dahil olmak üzere yeni bir paketin gerekli olduğuna inanıyor.
Ekonomi Bakanı Robert Habeck (Yeşiller) de bunu istiyor ancak ikisi önemli konularda temelde farklı felsefeler izliyor. Bir yandan konu finansmanla ilgili: Lindner borç freni çerçevesinde kalmak istiyor, Habeck ise özel bir fon, yani borçla finanse edilen özel bir pot istiyor. Buna ek olarak, Yeşiller sübvansiyonları tercih ederken, FDP daha düşük vergiler gibi teşviklere bel bağlıyor. Ancak, en yüksek vergi oranına değinilmediği takdirde bir vergi reformunun koalisyon ortaklarından onay alması pek mümkün olmayacaktır.
Anlaşmazlık koalisyonu havaya uçurabilir mi?
Bütçe müzakereleri her zaman patlayıcıdır çünkü koalisyon ortaklarının çok farklı hedefler peşinde olduğu açıkça ortaya çıkmaktadır. Özellikle FDP'nin parmağının tetikte olduğu söyleniyor. Ancak mevcut anket rakamları göz önüne alındığında, üç koalisyon ortağının da kendilerine koalisyonu sona erdirerek ne kazanacaklarını sormaları gerekiyor.
dpa
#Konular
İşte yine başlıyoruz: Zorlu bir mücadelenin ardından bu yılın federal bütçesi belirlenir belirlenmez, bugünlerde 2025 bütçesi üzerinde pazarlıklar başlıyor. Maliye Bakanı Christian Lindner (FDP) bu kez bakanlıktaki meslektaşlarına sıkı sınırlar koymak istiyor; çünkü zaten bir boşluk var, planlarda milyar dolarlık bir boşluk var.
Her şeyden önce, Lindner'in yeni bütçe bakanı Wolf Reuter'in işe koyulması gerekiyor: 39 yaşındaki adam, daha sert kemer sıkma önlemlerinden sorumlu meslektaşlarını ikna etmek istiyor.
Müzakereler geçen yılki kadar zorlu olacak mı?
Her durumda, sürpriz bir etki olmasa bile işler pek de kolaylaşmayacaktır. Geçtiğimiz yıl Federal Anayasa Mahkemesi'nin planlanan bütçe kararına günler kala verdiği karar, zaten zorlu olan süreci tamamen sekteye uğratmıştı.
Bu sefer herkes en başından zorlu bir mücadeleye hazırlanıyor. Reuter Şubat ayında yazdığı bir mektupta diğer bakanlıkları uyardı: “Ülkemiz büyük ekonomik ve mali politika zorluklarıyla karşı karşıya. Gelecek mali yıllar için federal bütçede yapısal konsolidasyona açık bir ihtiyaç var.” Çeviride bu şu anlama gelir: Tasarruf etmeliyiz.
Bazıları bütçe açığını 15, bazıları 25, hatta 30 milyar euro olarak tahmin ediyor. Reuter meslektaşlarına, ekonomik durumun “federal bütçe üzerinde rahatlama etkisi yaratması”nın da beklenemeyeceğini yazdı. Sürekli zayıflayan ekonomik durum artık vergi gelirlerini de etkiliyor.
Ekonomist Jens Südekum hâlâ trafik ışığı hükümetini kemer sıkma bütçesine karşı uyarıyor. Böyle bir şeyin “ekonomik ve politik açıdan yanlış” olacağını söylüyor. “Berlin'deki trafik ışıkları koalisyonunun bireysel ortakları arasında temelden farklı görüşler var diye artık böyle bir kemer sıkma bütçesine rastlamamalıyız.” Bilim insanı sorunları yalnızca çekirdek bütçede değil aynı zamanda KTF iklim fonunda da görüyor. Südekum, “Başka bir deyişle bu, büyük bütçe açıklarıyla karşı karşıya olduğumuz anlamına geliyor” öngörüsünde bulunuyor.
Lindner kendini nasıl öne çıkarmak istiyor?
Geçen yıl Lindner, kemer sıkma önlemlerine girişmek istemedikleri için bakanlıklarla durdurulan görüşmelere Şansölye Olaf Scholz'u (SPD) bile dahil etmişti. FDP lideri bu kez süreci başından beri farklı ele alıyor. Reuters, bütçenin hazırlanmasının “önceki yıllardan temelde farklı olacağını” duyurdu. Maliye Bakanlığı her zamanki gibi temel bütçe rakamlarını görüşmek istemiyor, bunun yerine konutlar için harcama tavanlarını hemen belirliyor. Amaç, bakanlıkların yeniden yüksek taleplerde bulunmasını önlemek ve bu taleplerin daha sonra müzakere edilmesi gerekiyor. Ancak Lindner'ın meslektaşlarının değişen prosedürü kabul edip etmeyeceği belli değil.
Kesintiler nereden geliyor?
Maliye Bakanı, harcamalara eskisinden daha güçlü bir şekilde öncelik verilmesi gerektiğini zaten belirtti. Gerekli kaynakları korumak için farklı yöntemler düşünülebilir. Örneğin, her departman genel harcamalarının bir yüzdesini azaltabilir. FDP parlamento grubunun Parlamento Genel Müdürü Torsten Herbst, “Bild”e yaptığı açıklamada, “Her uzman bakanlık artık gerçek tasarruf sağlamalı ve tüm proje ve görevleri sorgulamalı” dedi.
Ancak bu pek mümkün görünmüyor çünkü Scholz zaten ne savunma bütçesinin ne de sosyal harcamaların etkilenmemesi gerektiğini açıkça belirtmişti. Lindner ise savunmaya daha fazla yatırım yapabilmek için sosyal harcamalar ve sübvansiyonlar konusunda çok yıllı bir moratoryum önerdi. DGB lideri Yasmin Fahimi sosyal yardımlarda kesintiler konusunda uyardı. Karışıklık zamanlarında tasarruf tartışmaları yoluyla daha fazla toplumsal karışıklığı kışkırtmamak gerekir.
O zaman para nereden gelecek?
SPD ve Yeşiller federal hükümetin daha fazla kredi almasıyla flört etmeye devam ediyor. Bunun için borç freninin yeniden askıya alınması gerekecek. DGB, birçok sosyal dernek ve bazı ekonomistler de bundan yana. Böyle bir istisnanın Ukrayna'ya ve mültecilere verilen olağanüstü destekle haklı gösterilebileceğine inanıyorlar.
Temel Kanun'da yer alan borç freni yalnızca çok sınırlı bir net borçlanma öngörmektedir, ancak doğal afetler veya diğer olağanüstü acil durumlarda askıya alınabilmektedir. Mesela korona salgını sırasında durum böyleydi. Lindner ve FDP'si şu anda bunun için bir temel görmüyor. Ve Almanya'nın iyi olan kredi notunu riske atacağı ve yeni borçlar yoluyla gelecek nesillere yüksek faiz ödemeleri yükleyebileceği konusunda uyarıyorlar.
Daha fazla para alması gereken alanlar da var mı?
Savunma Bakanı Boris Pistorius (SPD), Bundeswehr'e büyük bir yatırım ihtiyacı görüyor ve daha yüksek bir savunma bütçesi istiyor. Lindner de buna karşı çıkmayacaktır; ancak bu ancak evin başka yerlerinde uygun tasarrufların yapılması durumunda mümkündür. Maliye bakanı ayrıca zayıf ekonomiyi destekleyecek, vergi yükünün azaltılması da dahil olmak üzere yeni bir paketin gerekli olduğuna inanıyor.
Ekonomi Bakanı Robert Habeck (Yeşiller) de bunu istiyor ancak ikisi önemli konularda temelde farklı felsefeler izliyor. Bir yandan konu finansmanla ilgili: Lindner borç freni çerçevesinde kalmak istiyor, Habeck ise özel bir fon, yani borçla finanse edilen özel bir pot istiyor. Buna ek olarak, Yeşiller sübvansiyonları tercih ederken, FDP daha düşük vergiler gibi teşviklere bel bağlıyor. Ancak, en yüksek vergi oranına değinilmediği takdirde bir vergi reformunun koalisyon ortaklarından onay alması pek mümkün olmayacaktır.
Anlaşmazlık koalisyonu havaya uçurabilir mi?
Bütçe müzakereleri her zaman patlayıcıdır çünkü koalisyon ortaklarının çok farklı hedefler peşinde olduğu açıkça ortaya çıkmaktadır. Özellikle FDP'nin parmağının tetikte olduğu söyleniyor. Ancak mevcut anket rakamları göz önüne alındığında, üç koalisyon ortağının da kendilerine koalisyonu sona erdirerek ne kazanacaklarını sormaları gerekiyor.
dpa
#Konular