Bu, Federal Meclis için yeni seçimlere doğru atılan ilk somut adım: Şansölye Scholz, yalnızca iki cümleyle Federal Meclis'in güvenini istiyor. Tam tersini başarmak istiyor.
Şansölye Olaf Scholz (SPD), göreve gelmesinden neredeyse tam üç yıl sonra, güven oyu önergesi ile 23 Şubat'ta yeni Federal Meclis seçimlerinin yolunu açtı. Bir haberci mektubu Başbakanlık'tan 600 metreden daha yakın olan Reichstag binasına, Federal Meclis Başkanı Bärbel Bas'a (SPD) getirdi. Belgede federal seçimlerin planlanandan yedi ay önce gerçekleşmesini sağlama amaçlanıyor.
Scholz'un bizzat imzaladığı önerge sadece iki cümleden oluşuyor: “Sayın Federal Meclis Başkanı, Temel Yasa'nın 68. maddesi uyarınca, bana duyulan güveni ifade etmek için bir önerge sunuyorum. Bunu oylamadan önce yapmayı düşünüyorum. 16 Aralık 2024 Pazartesi günü bir açıklama yapmak üzere.”
Scholz milletvekillerinden güvenlerini istiyor ancak tam tersini elde etmek istiyor: çoğunluk öneriyi kabul etmiyor. Bu durumda Federal Başkan Frank-Walter Steinmeier'in Şansölye'nin talebi üzerine Federal Meclis'i feshetmesi ve yeni seçimlerin tarihini belirlemesi için 21 günü bulunuyor.
Başvuruyu gönderdikten sonra Scholz, “Demokraside gelecekteki siyasetin gidişatını seçmenler belirler” dedi. “Seçimlerde önümüzde duran büyük sorulara nasıl cevap vereceğimize siz karar verirsiniz.” Şansölye, işlerin güvence altına alınmasını, sanayinin modernleştirilmesini, güvenilir bakım ve sağlık hizmetlerini, istikrarlı emekli maaşlarını ve Ukrayna için barış çözümünü içeriyordu.
Federal Başkan planı destekleyecek mi?
Steinmeier'in Federal Meclis'i feshetmeyi reddetmesi neredeyse imkansız. Karar verirken hangi kriterleri kullanacağını zaten açıklamıştı: “Ülkemizin istikrarlı çoğunluğa ve harekete geçebilecek bir hükümete ihtiyacı var.” FDP Maliye Bakanı Christian Lindner'in ihraç edilmesinden ve buna bağlı olarak 6 Kasım'da trafik ışığı koalisyonundan ayrılmasından bu yana bu durum artık geçerli değil. O tarihten bu yana Scholz, SPD ve Yeşiller tarafından desteklenen ve artık Federal Meclis'te çoğunluğa sahip olmayan ve dolayısıyla muhalefetin desteği olmadan hiçbir şeyi uygulayamayan bir hükümete liderlik ediyor.
Pazartesi günü oylama nasıl olacak?
Pazartesi günü Federal Meclis'te Scholz, yaklaşık 25 dakika sürecek bir konuşmayla milletvekillerine güven oylamasının nedenlerini açıklayacak. Daha sonra yaklaşık 90 dakika sürecek bir tartışma yaşanacak. Parlamento daha sonra muhtemelen yoklamayla karar verecek. Bu, her bir milletvekilinin oy verme davranışının hafif bir gecikmeyle yayınlanacağı anlamına geliyor. Dolayısıyla hiçbir parlamenter Scholz lehine veya aleyhine isimsiz olarak konuşamaz.
Scholz'un çoğunluğu sağlayamayacağı kesin mi?
Scholz'un güven oylamasında başarısız olacağı neredeyse kesin. Federal Meclis'in 733 üyesi var. Parlamentonun güvenini kazanmak için Scholz'un 367 oy alması gerekecek; bu da tüm parlamenterlerin mutlak çoğunluğunu, yani “Şansölye çoğunluğu” olarak da biliniyor. 207 milletvekilinden oluşan SPD parlamento grubu Şansölye'ye olan güvenini ifade etmek istiyor. SPD'nin hâlâ hükümette olan küçük ortağı Yeşiller, büyük tereddütlerin ardından Çarşamba günü çekimser kalmak istediklerini açıkladı. Grup liderleri Britta Haßelmann ve Katharina Dröge, “Federal Meclis'te erken seçime gidilebilmesi için güven oylamasının başarısız olması gerekiyor. Bunu Federal Meclis'teki Yeşiller parlamento grubunun çekimser kalmasıyla mümkün kılacağız” dedi.
Bu kararın arkasında ne var?
Yeşiller, AfD'nin koalisyonun yeni seçim planlarını engellemesini engellemek istiyor. Yeşiller Scholz'a oy verseydi, bu toplam 324 oy olacaktı; bu, Şansölye'nin çoğunluğundan sadece 43 daha az. O zaman AfD, 76 milletvekiliyle Scholz'un çoğunluğu kazanmasına matematiksel olarak yardımcı olabilir. Ancak Yeşiller'in kararıyla bunun imkansız olduğu değerlendiriliyor.
Scholz kaybederse bundan sonra ne olacak?
Daha sonra Federal Başkan Steinmeier'e Federal Meclis'in feshedilmesini teklif edecek ve bunun için de üç haftası var, yani 6 Ocak'a kadar. Steinmeier'in buna karar vermesi durumunda ki bu kesin kabul ediliyor, yeni seçimin 60 gün içinde yapılması gerekiyor. SPD, Yeşiller ve Birliğin en büyük partisi olan Birlik, seçim tarihi olarak 23 Şubat'ta anlaşmaya vardı. Federal Cumhurbaşkanı bu tarihi gerçekçi bulduğunu zaten açıkça ifade etti.
Federal Meclis dağılmanın ardından hâlâ harekete geçebiliyor mu?
Evet. Federal Meclis'in bilimsel hizmetlerinden hazırlanan bir raporda, “'Eski' Federal Meclis, yeni Federal Meclis toplanana kadar tüm hak ve yükümlülükleriyle varlığını sürdürecek” deniyor. Parlamento her an yeniden toplanabilir, kanun çıkarmaya devam edebilir ve soruşturma komisyonu gibi komisyonları da seçim döneminin sonuna kadar varlığını sürdürür. Bu amaca yeni seçilen Federal Meclis'in ilk toplantısıyla ulaşılır.
Federal Meclis'in hâlâ geniş kapsamlı kararlar alması gerçekçi mi?
Scholz, Noel'den önce mali yardım içeren çok sayıda yasa teklifinin kabul edilmesi çağrısında bulunuyor. SPD'li siyasetçi başvurusunu yaptıktan sonra, “Demokratik merkezin bu önemli konulardaki dayanışması güçlü bir sinyal olacaktır” dedi. Muhalefet dahil milletvekillerine çağrıda bulundu: “Vatandaşların çıkarları doğrultusunda birlikte hareket edelim.” En büyük muhalefet grubu olan Birliğin katılıp katılmayacağı henüz bilinmiyor.
Tam olarak neyle ilgili?
Spesifik olarak, çocuk yardımları ve çocuk yardımlarındaki artışlar, gelir vergisinde soğuk ilerleme olarak adlandırılan indirimden kurtulma, Alman biletinin mali güvenliği ve elektrik şebekesi ücretlerinin istikrara kavuşturulmasıyla ilgilidir. Scholz, kendisine göre bunun ertelenemeyecek “birkaç ama çok önemli kararlarla” ilgili olduğunu söyledi.
Şansölye Olaf Scholz (SPD), göreve gelmesinden neredeyse tam üç yıl sonra, güven oyu önergesi ile 23 Şubat'ta yeni Federal Meclis seçimlerinin yolunu açtı. Bir haberci mektubu Başbakanlık'tan 600 metreden daha yakın olan Reichstag binasına, Federal Meclis Başkanı Bärbel Bas'a (SPD) getirdi. Belgede federal seçimlerin planlanandan yedi ay önce gerçekleşmesini sağlama amaçlanıyor.
Scholz'un bizzat imzaladığı önerge sadece iki cümleden oluşuyor: “Sayın Federal Meclis Başkanı, Temel Yasa'nın 68. maddesi uyarınca, bana duyulan güveni ifade etmek için bir önerge sunuyorum. Bunu oylamadan önce yapmayı düşünüyorum. 16 Aralık 2024 Pazartesi günü bir açıklama yapmak üzere.”
Scholz milletvekillerinden güvenlerini istiyor ancak tam tersini elde etmek istiyor: çoğunluk öneriyi kabul etmiyor. Bu durumda Federal Başkan Frank-Walter Steinmeier'in Şansölye'nin talebi üzerine Federal Meclis'i feshetmesi ve yeni seçimlerin tarihini belirlemesi için 21 günü bulunuyor.
Başvuruyu gönderdikten sonra Scholz, “Demokraside gelecekteki siyasetin gidişatını seçmenler belirler” dedi. “Seçimlerde önümüzde duran büyük sorulara nasıl cevap vereceğimize siz karar verirsiniz.” Şansölye, işlerin güvence altına alınmasını, sanayinin modernleştirilmesini, güvenilir bakım ve sağlık hizmetlerini, istikrarlı emekli maaşlarını ve Ukrayna için barış çözümünü içeriyordu.
Federal Başkan planı destekleyecek mi?
Steinmeier'in Federal Meclis'i feshetmeyi reddetmesi neredeyse imkansız. Karar verirken hangi kriterleri kullanacağını zaten açıklamıştı: “Ülkemizin istikrarlı çoğunluğa ve harekete geçebilecek bir hükümete ihtiyacı var.” FDP Maliye Bakanı Christian Lindner'in ihraç edilmesinden ve buna bağlı olarak 6 Kasım'da trafik ışığı koalisyonundan ayrılmasından bu yana bu durum artık geçerli değil. O tarihten bu yana Scholz, SPD ve Yeşiller tarafından desteklenen ve artık Federal Meclis'te çoğunluğa sahip olmayan ve dolayısıyla muhalefetin desteği olmadan hiçbir şeyi uygulayamayan bir hükümete liderlik ediyor.
Pazartesi günü oylama nasıl olacak?
Pazartesi günü Federal Meclis'te Scholz, yaklaşık 25 dakika sürecek bir konuşmayla milletvekillerine güven oylamasının nedenlerini açıklayacak. Daha sonra yaklaşık 90 dakika sürecek bir tartışma yaşanacak. Parlamento daha sonra muhtemelen yoklamayla karar verecek. Bu, her bir milletvekilinin oy verme davranışının hafif bir gecikmeyle yayınlanacağı anlamına geliyor. Dolayısıyla hiçbir parlamenter Scholz lehine veya aleyhine isimsiz olarak konuşamaz.
Scholz'un çoğunluğu sağlayamayacağı kesin mi?
Scholz'un güven oylamasında başarısız olacağı neredeyse kesin. Federal Meclis'in 733 üyesi var. Parlamentonun güvenini kazanmak için Scholz'un 367 oy alması gerekecek; bu da tüm parlamenterlerin mutlak çoğunluğunu, yani “Şansölye çoğunluğu” olarak da biliniyor. 207 milletvekilinden oluşan SPD parlamento grubu Şansölye'ye olan güvenini ifade etmek istiyor. SPD'nin hâlâ hükümette olan küçük ortağı Yeşiller, büyük tereddütlerin ardından Çarşamba günü çekimser kalmak istediklerini açıkladı. Grup liderleri Britta Haßelmann ve Katharina Dröge, “Federal Meclis'te erken seçime gidilebilmesi için güven oylamasının başarısız olması gerekiyor. Bunu Federal Meclis'teki Yeşiller parlamento grubunun çekimser kalmasıyla mümkün kılacağız” dedi.
Bu kararın arkasında ne var?
Yeşiller, AfD'nin koalisyonun yeni seçim planlarını engellemesini engellemek istiyor. Yeşiller Scholz'a oy verseydi, bu toplam 324 oy olacaktı; bu, Şansölye'nin çoğunluğundan sadece 43 daha az. O zaman AfD, 76 milletvekiliyle Scholz'un çoğunluğu kazanmasına matematiksel olarak yardımcı olabilir. Ancak Yeşiller'in kararıyla bunun imkansız olduğu değerlendiriliyor.
Scholz kaybederse bundan sonra ne olacak?
Daha sonra Federal Başkan Steinmeier'e Federal Meclis'in feshedilmesini teklif edecek ve bunun için de üç haftası var, yani 6 Ocak'a kadar. Steinmeier'in buna karar vermesi durumunda ki bu kesin kabul ediliyor, yeni seçimin 60 gün içinde yapılması gerekiyor. SPD, Yeşiller ve Birliğin en büyük partisi olan Birlik, seçim tarihi olarak 23 Şubat'ta anlaşmaya vardı. Federal Cumhurbaşkanı bu tarihi gerçekçi bulduğunu zaten açıkça ifade etti.
Federal Meclis dağılmanın ardından hâlâ harekete geçebiliyor mu?
Evet. Federal Meclis'in bilimsel hizmetlerinden hazırlanan bir raporda, “'Eski' Federal Meclis, yeni Federal Meclis toplanana kadar tüm hak ve yükümlülükleriyle varlığını sürdürecek” deniyor. Parlamento her an yeniden toplanabilir, kanun çıkarmaya devam edebilir ve soruşturma komisyonu gibi komisyonları da seçim döneminin sonuna kadar varlığını sürdürür. Bu amaca yeni seçilen Federal Meclis'in ilk toplantısıyla ulaşılır.
Federal Meclis'in hâlâ geniş kapsamlı kararlar alması gerçekçi mi?
Scholz, Noel'den önce mali yardım içeren çok sayıda yasa teklifinin kabul edilmesi çağrısında bulunuyor. SPD'li siyasetçi başvurusunu yaptıktan sonra, “Demokratik merkezin bu önemli konulardaki dayanışması güçlü bir sinyal olacaktır” dedi. Muhalefet dahil milletvekillerine çağrıda bulundu: “Vatandaşların çıkarları doğrultusunda birlikte hareket edelim.” En büyük muhalefet grubu olan Birliğin katılıp katılmayacağı henüz bilinmiyor.
Tam olarak neyle ilgili?
Spesifik olarak, çocuk yardımları ve çocuk yardımlarındaki artışlar, gelir vergisinde soğuk ilerleme olarak adlandırılan indirimden kurtulma, Alman biletinin mali güvenliği ve elektrik şebekesi ücretlerinin istikrara kavuşturulmasıyla ilgilidir. Scholz, kendisine göre bunun ertelenemeyecek “birkaç ama çok önemli kararlarla” ilgili olduğunu söyledi.