İSLAMABAD: Pakistan hükümeti Başbakan Şehbaz Şerif’in parlamentonun Yüksek Mahkeme’nin yüksek mahkemesinin yetkilerini sınırlayan yasaları kabul etmemesi halinde “tarih bizi affetmez” demesinden saatler sonra, salı akşamı yüksek mahkeme başkanının takdir yetkisini kısıtlayan bir yasa tasarısını meclise sundu.
Hukuk Bakanı Azam Nazeer Tarar, akşam erken saatlerde kabine tarafından kabul edilen ‘Yüksek Mahkeme (Uygulama ve Usul) Yasası, 2023’ü sundu.
Gelişme, iki Yüksek Mahkeme yargıcının ülkenin en yüksek mahkemesinin suo motu yetkilerini sorgulamasından bir gün sonra geldi.
Tarar, Adalet ve Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yasa tasarısının kabinede görüşüldüğünü ve onaylandıktan sonra yasa tasarısını meclise sunduğunu söyledi.
Ayrıntıları verdi ve tasarının “Yüksek Mahkeme önündeki her dava, temyiz veya davanın Pakistan Baş Yargıcı ve iki Yüksek Mahkeme Yargıcından oluşan bir komite tarafından dinlenmesini ve ele alınmasını sağlayacağını söyledi. kıdeme göre belirlenir ve böyle bir komitenin kararları çoğunlukla alınır.
Suo motu yetkileriyle ilgili olarak, taslak, 184(3) maddesi uyarınca orijinal yargı yetkisinin kullanılmasını gerektiren herhangi bir davanın önce en seçkin üç yargıçtan oluşan komiteye sunulması gerektiğini belirtir.
“..Komite, Anayasa’nın II. Kısmının I. Kısmı ile tanınan temel haklardan herhangi birinin uygulanmasıyla ilgili olarak kamu yararına bir mesele olduğunu düşünürse, en az üç yargıçtan oluşan bir daire oluşturur. Davanın karara bağlanması için komite üyelerinin de yer alabileceği Pakistan Yüksek Mahkemesi” ifadeleri kullanıldı.
Mevzuat ayrıca bir suo motu davasında kararın verilmesinden itibaren 30 gün içinde temyize izin veriyor ve bu tür bir temyize bakmak için 14 gün içinde bir mahkemenin kurulmasını şart koşuyor.
“Anayasa’nın 184(3) maddesi uyarınca yargı yetkisini kullanan bir Yüksek Mahkeme dairesinin nihai kararından itibaren 30 gün içinde, Yargıtay’ın daha büyük bir dairesine başvurulacak ve bu itiraz, belirlenen duruşmada yapılacaktır. Tasarıya göre on dört günü geçmemek üzere”.
Tasarı sunulduktan sonra, birkaç üye tasarının oylamadan önce tartışılması ve raporlanması için bir komiteye gönderilmesini talep etti. Hukuk bakanı talebe karşı çıkmadığı için konuşmacı, yakında raporunu sunması ümidiyle yasa tasarısını bir komiteye göndereceğini duyurdu.
Konuşmacı daha sonra duruşmaları Çarşamba gününe erteledi.
Sunulan yasa tasarısı, Baş Yargıç’ın suo motu eylemde bulunma takdir yetkisini azaltmayı ve ayrıca davaları dinlemek için bankalar kurmayı amaçlıyordu.
Daha önce Sharif, parlamentonun ortak oturumunda bir konuşma yaptı ve Yargıç Mansoor Ali Shah ile Yargıç Jamal Khan Mandokhail’in başyargıcın sınırsız suo motu (kendi başına) çıkarma yetkisine saldıran muhalefeti hakkında uzun uzun konuştu. herhangi bir konuda eylem ve farklı konularla ilgilenmek için tercih edilen bankalar oluşturur.
Kararları, Baş Yargıç Umar Ata Bandial tarafından 22 Şubat’ta Punjab ve Hayber Pakhtunkhwa eyaletlerindeki seçimlerde alınan suo motu davasıyla ilgiliydi.
Başyargıcın yetkilerini sınırlayacak yeni yasalara duyulan ihtiyaçtan hararetle bahseden Şerif, yasa geçmezse “tarihin bizi affetmeyeceğini” söyledi.
Suo motu yargı yetkisi, Anayasa’nın 184. maddesi uyarınca mahkemenin orijinal yargı yetkisine dayanmaktadır. Ancak yıllar içinde kullanılması, baş yargıçlar arasında bir taraflılık izlenimi yarattı.
İlk olarak, 1 3-2 Mart’ta Pakistan Seçim Komisyonu’na (ECP) Pencap’taki seçimler için Başkan Arif Alvi’ye ve seçim için Vali Ghulam Ali’ye danışmasını emreden bir kürsünün parçası olan iki yargıç tarafından açıkça itiraz edildi. Hayber Pakhtunkhwa’daki seçimler.
Beş üyeli kürsü, seçim gecikmesine karşı suo motu bir eylemde bulunan ve başlangıçta sorunu çözmek için dokuz üyeli bir kürsü oluşturan Bandial tarafından yeniden oluşturuldu. Bununla birlikte, dokuz yargıçtan ikisi suo motu bildirimi verme kararı konusunda aynı fikirde değilken, diğer iki yargıç geri çekilerek başyargıcın yeni bir kürsü oluşturmasına neden oldu.
Yargıç Shah ve Yargıç Mandokhail, 28 sayfalık ayrıntılı muhalif notlarında, suo motu davasındaki 3-2 kararını, davanın uygulanabilirliğini reddetmenin 4-3 kararı olduğunu söyleyerek reddettiler ve baş yargıcın bir mahkeme oluşturma yetkisini kınadılar. önemli konular için tezgah.
ECP’nin iki ildeki seçimleri 8 Ekim’e erteleme kararını destekleyen Başbakan Şerif liderliğindeki koalisyon hükümeti, yüksek yargıcın yetkilerini kısıtlamak için parlamentoyu kullanmaya çalışıyor.
Başbakan ayrıca mahkemelerin Pakistan’ın Tehreek-e-Insaf (PTI) başkanı İmran Khan’a olumlu davrandığını ve Khan’ı sorumlu tutmak istemediğini söyledi.
Şerif, “yeter artık” dedi ve hükümetin “favorinin” Pakistan ile oynamasına izin vermediği sürece yasanın yoluna gireceğini söyledi.
Anayasa’nın yasama, yargı ve idare arasındaki yetki ayrımını açıkça tanımladığını ve kimsenin geçmemesi gereken kırmızı bir çizgi çizdiğini sözlerine ekledi.
Başbakan, yasama organının anayasada yer alan yetkilerinin ve yargının yetkilerinin ihlal edildiğini söyledi.
Parlamentonun ortak oturumu, Pakistan’ın karşı karşıya olduğu temel sorunları tartışmak ve bu sorunlarla nasıl başa çıkılacağı konusunda rehberlik sağlamak için geçen hafta toplandı.
Gelişme, üst mahkemenin, Pakistan Seçim Komisyonu’nun eyalet seçimlerini 8 Ekim’e erteleme kararıyla ilgili bir davayı görmesiyle geldi.