Güney Kore
Yoon sona ermeden önce mi? Güney Kore Devlet Başkanı görevden alınmakla tehdit edildi
Mevcut bağlantıyı kopyala
Yoon Suk Yeol'un geçici olarak sıkıyönetim ilan etmesinden sonra geleceğinin belirsiz olduğu düşünülüyor. Azil önergesinin yakında oylamaya sunulması bekleniyor.
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, gece saatlerinde sıkıyönetim ilan ederek ülke halkını şaşırttı. Muhalefet, parlamentodaki çoğunluğu sayesinde Yoon'u birkaç saat sonra kararını geri almaya zorlamayı başardı. Ancak siyasi kriz aşılamadı. Rakipleri başkanı görevden almak istiyor; iktidar boşluğu riski var. Olaylara ilişkin en önemli sorular ve yanıtları:
Başkan Yoon neden sıkıyönetim ilan etti?
Bir yandan Güney Kore'nin devlet başkanı, özgür düzeni korumak istediğini söyleyerek radikal önlemlerini haklı çıkardı. Muhalefeti, örneğin yaklaşan bütçe yasası yoluyla ablukalar yoluyla devleti felce uğratmakla suçladı. Seul'deki Hankuk Yabancı Çalışmalar Üniversitesi'nde uluslararası politika profesörü olan Mason Richey, Yoon'un bakış açısından devletin temel yeteneklerinin tehlikeye atıldığını söylüyor.
Yoon ise muhalefet solunu Kuzey Kore'ye sempati duymakla suçladı. Ancak başkan buna dair hiçbir kanıt sunmadı.
Gözlemciler sıkıyönetim ilanının iç politikadan da kaynaklanabileceğini öne sürüyor. Yoon büyük bir baskı altındaydı; Hafta başında onay oranları yalnızca yüzde 25'ti. Geçtiğimiz cumartesi günleri, birkaç bin gösterici başkent Seul'de Yoon'un istifasını talep etmek için sokaklara döküldü. Sıkıyönetim ilanının aynı zamanda siyasi olarak izole edilmiş bir başkanın dikkatini dağıtmaya yönelik umutsuz bir girişim olması da mümkündür.
Muhalefetin tepkisi nasıl oldu?
Salı akşamı geç saatlerde (yerel saatle) olağanüstü hal ilanının ardından muhalefet, durumu görüşmek üzere aceleyle Millet Meclisi'nde toplandı. Çarşamba günü (yerel saat) gece yarısından kısa bir süre sonra yapılan ilk oylamada, oybirliğiyle Başkan'a uygulanan sıkıyönetim yasasını geri çekmesi çağrısında bulunuldu. Birkaç saat sonra nihayet başkanın görevden alınmasına yönelik bir önergeyi imzaladılar. Bunun Cuma veya Cumartesi günü oylamaya sunulması gerekiyor. Muhalefet Yoon'u diğer şeylerin yanı sıra anayasayı ihlal etmekle suçluyor.
Durum uzun vadede sakinleşti mi?
Sıkıyönetim kaldırılmasına rağmen Çarşamba akşamı (yerel saat) Seul'de başkana karşı görevden alma davası açılması çağrısında bulunan çok sayıda miting düzenlendi. Şu ana kadar protestoların tamamen barışçıl olduğu görülüyor. Gözlemcilere göre barışçıl havanın devam edip etmeyeceği aynı zamanda cumhurbaşkanının sonraki eylemlerine de bağlı. Eğer iktidara tutunursa kamuoyu baskısı potansiyel olarak artan hayal kırıklığına dönüşebilir.
Özellikle Kuzey Kore ile ilgili olarak dış politikanın sonuçları var mı?
Bazı gözlemciler, komşu Kuzey Kore'nin Seul'deki siyasi istikrarsızlıktan yararlanabileceği yönündeki korkularını dile getirdi. Ancak bu ihtimalin oldukça zayıf olduğu değerlendiriliyor. Uzman Richey, “Güney Kore kabinesi istifa ederse ve ciddi bir güç boşluğu oluşursa, o zaman Kuzey Kore'nin belki de Kore arası sınır boyunca bir şeyler yapabilme ihtimali var” diyor. Ancak “burada konuşlanmış ABD kuvvetleri ve Güney Kore ordusunun çok tetikte olduğuna” inanıyor. ABD, Kuzey Kore'den gelen tehditlere karşı caydırıcı olmak amacıyla bölünmüş Kore yarımadasının güneyine 28.500 asker konuşlandırdı.
Azil talebinin aslında şansı nedir?
Muhalefetin önergesinin kabul edilebilmesi için 300 milletvekilinin üçte iki çoğunluğu gerekiyor. Altı muhalefet partisi 190 sandalyeyle açık bir çoğunluğa sahip olsa da, 200'den fazla oy almak ve başkanı geçici olarak iktidardan uzaklaştırmak için yine de Yoon'un iktidardaki Halkın Gücü Partisi'nin (PPP) oylarına güvenmek zorunda kalacaklar.
Güney Kore medyasına göre, önergeyi kaç PPP milletvekilinin destekleyeceği henüz belli değil. Hükümet kanadında da açık güç mücadeleleri olduğundan, PPP'li milletvekillerinin önergeyi kabul etme ihtimali gerçekçi görünüyor.
PPP lideri Han Dong Hoon da Yoon'un davranışını eleştirdi. The Korea Times gazetesinin haberine göre, Çarşamba sabahı erken saatlerde 18 PPP milletvekili olağanüstü halin kaldırılması çağrısında bulunan karara katıldı. Yoon kanadının temsilcileri ise daha temkinli bir duruş sergiledi.
Meclis'teki oylamanın ardından ne olacak?
Muhalefetin görevden alınma talebi kabul edilirse Anayasa Mahkemesi, Yoon'un kalıcı olarak görevden alınıp alınmayacağına karar vermek zorunda kalacak. O zamana kadar Mayıs 2027'ye kadar görevde kalacak olan cumhurbaşkanının görevleri askıya alınacak. Başbakan Han Duck Soo geçici olarak başkanlık görevlerini devralacaktı.
Anayasaya göre, müzakerelere yedi yargıcın katılması gerekiyor ve görevden alma ancak en az altı yargıcın kabul etmesi durumunda gerçekleşebiliyor. Ancak şu anda dokuz anayasa yargıcı pozisyonundan yalnızca altısı dolu. Güney Kore gazetelerinde yer alan haberlere göre, parlamentonun öncelikle yakın zamanda istifa eden yargıçlara haleflerini önermesi gerekecek. Ancak bu konudaki tartışmalar tıkandı ve boş kontenjanlar istişarelerde sorun yaratabilir.
dpa
Yoon sona ermeden önce mi? Güney Kore Devlet Başkanı görevden alınmakla tehdit edildi
Mevcut bağlantıyı kopyala
Yoon Suk Yeol'un geçici olarak sıkıyönetim ilan etmesinden sonra geleceğinin belirsiz olduğu düşünülüyor. Azil önergesinin yakında oylamaya sunulması bekleniyor.
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, gece saatlerinde sıkıyönetim ilan ederek ülke halkını şaşırttı. Muhalefet, parlamentodaki çoğunluğu sayesinde Yoon'u birkaç saat sonra kararını geri almaya zorlamayı başardı. Ancak siyasi kriz aşılamadı. Rakipleri başkanı görevden almak istiyor; iktidar boşluğu riski var. Olaylara ilişkin en önemli sorular ve yanıtları:
Başkan Yoon neden sıkıyönetim ilan etti?
Bir yandan Güney Kore'nin devlet başkanı, özgür düzeni korumak istediğini söyleyerek radikal önlemlerini haklı çıkardı. Muhalefeti, örneğin yaklaşan bütçe yasası yoluyla ablukalar yoluyla devleti felce uğratmakla suçladı. Seul'deki Hankuk Yabancı Çalışmalar Üniversitesi'nde uluslararası politika profesörü olan Mason Richey, Yoon'un bakış açısından devletin temel yeteneklerinin tehlikeye atıldığını söylüyor.
Yoon ise muhalefet solunu Kuzey Kore'ye sempati duymakla suçladı. Ancak başkan buna dair hiçbir kanıt sunmadı.
Gözlemciler sıkıyönetim ilanının iç politikadan da kaynaklanabileceğini öne sürüyor. Yoon büyük bir baskı altındaydı; Hafta başında onay oranları yalnızca yüzde 25'ti. Geçtiğimiz cumartesi günleri, birkaç bin gösterici başkent Seul'de Yoon'un istifasını talep etmek için sokaklara döküldü. Sıkıyönetim ilanının aynı zamanda siyasi olarak izole edilmiş bir başkanın dikkatini dağıtmaya yönelik umutsuz bir girişim olması da mümkündür.
Muhalefetin tepkisi nasıl oldu?
Salı akşamı geç saatlerde (yerel saatle) olağanüstü hal ilanının ardından muhalefet, durumu görüşmek üzere aceleyle Millet Meclisi'nde toplandı. Çarşamba günü (yerel saat) gece yarısından kısa bir süre sonra yapılan ilk oylamada, oybirliğiyle Başkan'a uygulanan sıkıyönetim yasasını geri çekmesi çağrısında bulunuldu. Birkaç saat sonra nihayet başkanın görevden alınmasına yönelik bir önergeyi imzaladılar. Bunun Cuma veya Cumartesi günü oylamaya sunulması gerekiyor. Muhalefet Yoon'u diğer şeylerin yanı sıra anayasayı ihlal etmekle suçluyor.
Durum uzun vadede sakinleşti mi?
Sıkıyönetim kaldırılmasına rağmen Çarşamba akşamı (yerel saat) Seul'de başkana karşı görevden alma davası açılması çağrısında bulunan çok sayıda miting düzenlendi. Şu ana kadar protestoların tamamen barışçıl olduğu görülüyor. Gözlemcilere göre barışçıl havanın devam edip etmeyeceği aynı zamanda cumhurbaşkanının sonraki eylemlerine de bağlı. Eğer iktidara tutunursa kamuoyu baskısı potansiyel olarak artan hayal kırıklığına dönüşebilir.
Özellikle Kuzey Kore ile ilgili olarak dış politikanın sonuçları var mı?
Bazı gözlemciler, komşu Kuzey Kore'nin Seul'deki siyasi istikrarsızlıktan yararlanabileceği yönündeki korkularını dile getirdi. Ancak bu ihtimalin oldukça zayıf olduğu değerlendiriliyor. Uzman Richey, “Güney Kore kabinesi istifa ederse ve ciddi bir güç boşluğu oluşursa, o zaman Kuzey Kore'nin belki de Kore arası sınır boyunca bir şeyler yapabilme ihtimali var” diyor. Ancak “burada konuşlanmış ABD kuvvetleri ve Güney Kore ordusunun çok tetikte olduğuna” inanıyor. ABD, Kuzey Kore'den gelen tehditlere karşı caydırıcı olmak amacıyla bölünmüş Kore yarımadasının güneyine 28.500 asker konuşlandırdı.
Azil talebinin aslında şansı nedir?
Muhalefetin önergesinin kabul edilebilmesi için 300 milletvekilinin üçte iki çoğunluğu gerekiyor. Altı muhalefet partisi 190 sandalyeyle açık bir çoğunluğa sahip olsa da, 200'den fazla oy almak ve başkanı geçici olarak iktidardan uzaklaştırmak için yine de Yoon'un iktidardaki Halkın Gücü Partisi'nin (PPP) oylarına güvenmek zorunda kalacaklar.
Güney Kore medyasına göre, önergeyi kaç PPP milletvekilinin destekleyeceği henüz belli değil. Hükümet kanadında da açık güç mücadeleleri olduğundan, PPP'li milletvekillerinin önergeyi kabul etme ihtimali gerçekçi görünüyor.
PPP lideri Han Dong Hoon da Yoon'un davranışını eleştirdi. The Korea Times gazetesinin haberine göre, Çarşamba sabahı erken saatlerde 18 PPP milletvekili olağanüstü halin kaldırılması çağrısında bulunan karara katıldı. Yoon kanadının temsilcileri ise daha temkinli bir duruş sergiledi.
Meclis'teki oylamanın ardından ne olacak?
Muhalefetin görevden alınma talebi kabul edilirse Anayasa Mahkemesi, Yoon'un kalıcı olarak görevden alınıp alınmayacağına karar vermek zorunda kalacak. O zamana kadar Mayıs 2027'ye kadar görevde kalacak olan cumhurbaşkanının görevleri askıya alınacak. Başbakan Han Duck Soo geçici olarak başkanlık görevlerini devralacaktı.
Anayasaya göre, müzakerelere yedi yargıcın katılması gerekiyor ve görevden alma ancak en az altı yargıcın kabul etmesi durumunda gerçekleşebiliyor. Ancak şu anda dokuz anayasa yargıcı pozisyonundan yalnızca altısı dolu. Güney Kore gazetelerinde yer alan haberlere göre, parlamentonun öncelikle yakın zamanda istifa eden yargıçlara haleflerini önermesi gerekecek. Ancak bu konudaki tartışmalar tıkandı ve boş kontenjanlar istişarelerde sorun yaratabilir.
dpa